Mehmet BODUROĞLU
16-02-2010, 09:10
Konu her geçen gün canımızı acıtıyor.
Teknoloji ile beraber gelen birçok da hata yapıyoruz.
Lütfen bu şekilde yapılan konuşmaları ve yazışmaları
(ailemizde, arkadaş çevremizde,konu komşumuzda ve hatırımız geçecek herkese) düzeltmeleri için uyaralım.
Artık nedense mesajlarda sesli harf kullanılmıyor. Bize "Selam. Nasılsın?" yazması gereken arkadaşlarımız "Slm. Nslsn?" olarak bu işi geçiştirmiş oluyor.
Çok zengin bir dilimiz varken yabancı kelimeleri aralara saçıp bir dil daha türetiyoruz sanki.
Hey nasılsın? demek yerine Hey naber you? gibi mesela.
Neyse şahsi fikirlerim bunlar ve bir nebzede olsa bununla ilgili bir konu açmak ve bilgilerinizi tazelemek istedim.
Dillerini kaybeden uluslar, tarihten silinecektirler! " Mustafa Kemal Atatürk
Türk Dil Kurumunun Sayfasına ulaşmak için
TIKLAYINIZ ... ([Only Registered Users Can See Links])
Bunlarda internet buldugum ve gündelik hayatta daha sık karşılaştığımız imla hataları ve doğru/yanlış şeklindeki örnekleri.
İmla Nedir ?
Yazıda doğabilecek karışıklıkların önüne geçmek, yanlış okumayı önlemek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak, herkesin aynı şekilde yazıp okumasını sağlamak için belirlenmiş olan kurallara imlâ (yazım) kuralları denir.
Bu kurallardan birçoğu aslında anlama ve telâffuza bağlıdır. Anlam ve telâffuz; akla, mantığa, geleneğe, çoğunluğa vb.ne uyduğu takdirde -zaten yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olan- Türkçenin imlâsı kolayca halledilecektir.
İmla Kuralları Nelerdir ?
Tek haneli rakamların yazıyla yazılması kuraldır.
arkadaşlarımla buluşmak için moda'da yürüyordum ki, çok güzel 1 kız gördüm (yanlış)
arkadaşlarımla buluşmak için moda'da yürüyordum ki, çok güzel bir kız gördüm (doğru)
Noktalama işaretleri sözcükten sonra, ara vermeden konur.
çok güzel dediğim kız döndü , bana baktı. (yanlış)
çok güzel dediğim kız döndü, bana baktı. (doğru)
Noktalama işaretlerinden hemen sonra da bir boşluk bırakılır.
çok güzel dediğim kız döndü,bana baktı. (yanlış)
çok güzel dediğim kız döndü, bana baktı. (doğru)
Türkçe konuşup yazarken bize Türkçe kelime kullanmak yakışır.
çok güzel bir kızdı, benim girlfriendim olmasını isterdim. (yanlış)
çok güzel bir kızdı, benim kız arkadaşım olmasını isterdim. (doğru)
Genelde, "ile" bağlacı "i" ile biten bir kelimeyi izliyorsa, iki "i" birleşip "y" olur.
arkadaşlarımla buluşmak yerine o kızla oturmayı ve sevgi ile bana bakmasını isterdim. (yanlış)
arkadaşlarımla buluşmak yerine o kızla oturmayı ve sevgiyle bana bakmasını isterdim. (doğru)
Bile, dahi anlamında "da" ve "de" ayrı yazılır.
o kızda aynı şeyleri ister miydi acaba? (yanlış)
o kız da aynı şeyleri ister miydi acaba? (doğru)
mülkiyet belirten " -da, -de, -ta ve –te ", bitişik yazılır.
sanırım kapı da duran kırmızı araba onun du. (yanlış)
sanırım kapıda duran kırmızı araba onundu. (doğru)
ilgi eki " -ki/-kü " (sanki benimki/dünkü) kelimeye bitişik, bağlaç "ki" (baktım ki) ayrı yazılır.
(geziyordum ki) (ben yapmadım ki) (arabanınki) (bizimki)
birden gördümki araba aslında erkek arkadaşınındı. (yanlış)
birden gördüm ki araba aslında erkek arkadaşınındı. (doğru)
Noktalama işaretlerinden sonra boşluk bırakmak hem elektronik sistemlerin kelimeleri tanıması açısından, hem de imla kuralları açısından gereklidir, şarttır.
Dahi anlamına gelen -de eki önceki kelimeden ayrı yazılmalıdır.
Benimde öyle bir oltam olsa (yanlış)
Benim de öyle bir oltam olsa (doğru)
İlgi eki "-ki/-kü" kelimeye bitişik yazılır:
kırmızı arabaya binmeden önce mavi arabanın kapılarını kontrol ettiğine göre onun ki mavi olandı. (yanlış)
kırmızı arabaya binmeden önce mavi arabanın kapılarını kontrol ettiğine göre onunki mavi olandı. (doğru)
"şey" daima ayrı yazılır.
bir şey, her şey
bir diğer önemli kelime "her"
herhangi ve herhalde hariç diğerleri ayrı yazılır. her zaman, her gün, her biri, her dem, her halükarda.
"şu"
şuara bitişik diğerleri ayrı yazılır.
"bir" daima ayrı yazılır. yalnız birçok bitişik yazılır.
bir anda, bir ara, bir an, bir elden, herhangi bir, birçok kitap
bir diğer önemli nokta: "herkes"
her kişi anlamında yazılan kelime herkes
"herkez" ise her defasında anlamını taşır.
bir diğer karıştırılan kelimeler "yanlış" ve "yalnız".
yanlış, yanılmaktan geliyor. yalnız, yalından.
yalnış ve yanlız (yanlış)
yanlış ve yalnız (doğru)
mı, mi, mu, mü” soru edatı eklendiği sözcükten her zaman ayrı yazılır, kendinden sonra gelen ekler soru edatına bitişik yazılır:
örnek: Gittin mi?, Gidiyor musun? gibi ...
Sayılar metin içerisinde yazıyla yazılır.
örnek: bin yıldan beri, dört kardeş, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf. yaş otuz beş, yolun yarısı eder.
Saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır.
örnek: 17.30'da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi, % 25, % 50.
Saat ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir
örnek: saat dokuzu beş geçe, saat yediye çeyrek kala, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda.
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır.
örnek: iki yüz, üç yüz altmış beş.
Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
örnek: Türkiye cumhuriyeti'ni, Ali’nin kitabı.
Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekler de kesme işareti ile ayrılırlar.
örnek: Nihat bey’e, Ayşe hanım’dan, Mahmut efendi’ye, Enver paşa’ya.
Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
örnek: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık,
Hıristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler.
Bir özel isme yapım eki geldikten sonra gelen çekim eki kesme işareti ile ayrılmaz.
örnek: bu akşam Ahmetlerde yemek yiyeceğiz. duyduğuma göre onlar da Bursalıymış.
Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
örnek: Türkiye büyük millet meclisine, Türk dil kurumundan, Türkiye petrolleri anonim ortaklığına, dil ve tarih-coğrafya fakültesi dekanlığına.
Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır.
örnek: Hisar’dan, Boğaz’dan.
Ünsüz değişimi (yumuşaması) yazıya yansıtılır; ancak özel isimlerin yumuşaması yazıya yansıtılmaz.
örnek: kitapı / Mehmed’in (yanlış)
örnek: kitabı / Mehmet’in (doğru)
Bilgiler alıntıdır ...
Teknoloji ile beraber gelen birçok da hata yapıyoruz.
Lütfen bu şekilde yapılan konuşmaları ve yazışmaları
(ailemizde, arkadaş çevremizde,konu komşumuzda ve hatırımız geçecek herkese) düzeltmeleri için uyaralım.
Artık nedense mesajlarda sesli harf kullanılmıyor. Bize "Selam. Nasılsın?" yazması gereken arkadaşlarımız "Slm. Nslsn?" olarak bu işi geçiştirmiş oluyor.
Çok zengin bir dilimiz varken yabancı kelimeleri aralara saçıp bir dil daha türetiyoruz sanki.
Hey nasılsın? demek yerine Hey naber you? gibi mesela.
Neyse şahsi fikirlerim bunlar ve bir nebzede olsa bununla ilgili bir konu açmak ve bilgilerinizi tazelemek istedim.
Dillerini kaybeden uluslar, tarihten silinecektirler! " Mustafa Kemal Atatürk
Türk Dil Kurumunun Sayfasına ulaşmak için
TIKLAYINIZ ... ([Only Registered Users Can See Links])
Bunlarda internet buldugum ve gündelik hayatta daha sık karşılaştığımız imla hataları ve doğru/yanlış şeklindeki örnekleri.
İmla Nedir ?
Yazıda doğabilecek karışıklıkların önüne geçmek, yanlış okumayı önlemek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak, herkesin aynı şekilde yazıp okumasını sağlamak için belirlenmiş olan kurallara imlâ (yazım) kuralları denir.
Bu kurallardan birçoğu aslında anlama ve telâffuza bağlıdır. Anlam ve telâffuz; akla, mantığa, geleneğe, çoğunluğa vb.ne uyduğu takdirde -zaten yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olan- Türkçenin imlâsı kolayca halledilecektir.
İmla Kuralları Nelerdir ?
Tek haneli rakamların yazıyla yazılması kuraldır.
arkadaşlarımla buluşmak için moda'da yürüyordum ki, çok güzel 1 kız gördüm (yanlış)
arkadaşlarımla buluşmak için moda'da yürüyordum ki, çok güzel bir kız gördüm (doğru)
Noktalama işaretleri sözcükten sonra, ara vermeden konur.
çok güzel dediğim kız döndü , bana baktı. (yanlış)
çok güzel dediğim kız döndü, bana baktı. (doğru)
Noktalama işaretlerinden hemen sonra da bir boşluk bırakılır.
çok güzel dediğim kız döndü,bana baktı. (yanlış)
çok güzel dediğim kız döndü, bana baktı. (doğru)
Türkçe konuşup yazarken bize Türkçe kelime kullanmak yakışır.
çok güzel bir kızdı, benim girlfriendim olmasını isterdim. (yanlış)
çok güzel bir kızdı, benim kız arkadaşım olmasını isterdim. (doğru)
Genelde, "ile" bağlacı "i" ile biten bir kelimeyi izliyorsa, iki "i" birleşip "y" olur.
arkadaşlarımla buluşmak yerine o kızla oturmayı ve sevgi ile bana bakmasını isterdim. (yanlış)
arkadaşlarımla buluşmak yerine o kızla oturmayı ve sevgiyle bana bakmasını isterdim. (doğru)
Bile, dahi anlamında "da" ve "de" ayrı yazılır.
o kızda aynı şeyleri ister miydi acaba? (yanlış)
o kız da aynı şeyleri ister miydi acaba? (doğru)
mülkiyet belirten " -da, -de, -ta ve –te ", bitişik yazılır.
sanırım kapı da duran kırmızı araba onun du. (yanlış)
sanırım kapıda duran kırmızı araba onundu. (doğru)
ilgi eki " -ki/-kü " (sanki benimki/dünkü) kelimeye bitişik, bağlaç "ki" (baktım ki) ayrı yazılır.
(geziyordum ki) (ben yapmadım ki) (arabanınki) (bizimki)
birden gördümki araba aslında erkek arkadaşınındı. (yanlış)
birden gördüm ki araba aslında erkek arkadaşınındı. (doğru)
Noktalama işaretlerinden sonra boşluk bırakmak hem elektronik sistemlerin kelimeleri tanıması açısından, hem de imla kuralları açısından gereklidir, şarttır.
Dahi anlamına gelen -de eki önceki kelimeden ayrı yazılmalıdır.
Benimde öyle bir oltam olsa (yanlış)
Benim de öyle bir oltam olsa (doğru)
İlgi eki "-ki/-kü" kelimeye bitişik yazılır:
kırmızı arabaya binmeden önce mavi arabanın kapılarını kontrol ettiğine göre onun ki mavi olandı. (yanlış)
kırmızı arabaya binmeden önce mavi arabanın kapılarını kontrol ettiğine göre onunki mavi olandı. (doğru)
"şey" daima ayrı yazılır.
bir şey, her şey
bir diğer önemli kelime "her"
herhangi ve herhalde hariç diğerleri ayrı yazılır. her zaman, her gün, her biri, her dem, her halükarda.
"şu"
şuara bitişik diğerleri ayrı yazılır.
"bir" daima ayrı yazılır. yalnız birçok bitişik yazılır.
bir anda, bir ara, bir an, bir elden, herhangi bir, birçok kitap
bir diğer önemli nokta: "herkes"
her kişi anlamında yazılan kelime herkes
"herkez" ise her defasında anlamını taşır.
bir diğer karıştırılan kelimeler "yanlış" ve "yalnız".
yanlış, yanılmaktan geliyor. yalnız, yalından.
yalnış ve yanlız (yanlış)
yanlış ve yalnız (doğru)
mı, mi, mu, mü” soru edatı eklendiği sözcükten her zaman ayrı yazılır, kendinden sonra gelen ekler soru edatına bitişik yazılır:
örnek: Gittin mi?, Gidiyor musun? gibi ...
Sayılar metin içerisinde yazıyla yazılır.
örnek: bin yıldan beri, dört kardeş, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf. yaş otuz beş, yolun yarısı eder.
Saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır.
örnek: 17.30'da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi, % 25, % 50.
Saat ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir
örnek: saat dokuzu beş geçe, saat yediye çeyrek kala, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda.
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır.
örnek: iki yüz, üç yüz altmış beş.
Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
örnek: Türkiye cumhuriyeti'ni, Ali’nin kitabı.
Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekler de kesme işareti ile ayrılırlar.
örnek: Nihat bey’e, Ayşe hanım’dan, Mahmut efendi’ye, Enver paşa’ya.
Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
örnek: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık,
Hıristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler.
Bir özel isme yapım eki geldikten sonra gelen çekim eki kesme işareti ile ayrılmaz.
örnek: bu akşam Ahmetlerde yemek yiyeceğiz. duyduğuma göre onlar da Bursalıymış.
Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
örnek: Türkiye büyük millet meclisine, Türk dil kurumundan, Türkiye petrolleri anonim ortaklığına, dil ve tarih-coğrafya fakültesi dekanlığına.
Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır.
örnek: Hisar’dan, Boğaz’dan.
Ünsüz değişimi (yumuşaması) yazıya yansıtılır; ancak özel isimlerin yumuşaması yazıya yansıtılmaz.
örnek: kitapı / Mehmed’in (yanlış)
örnek: kitabı / Mehmet’in (doğru)
Bilgiler alıntıdır ...