xnode
21-04-2010, 10:31
Balıklarda pul yapısı üzerine...
Balık pulları, genellikle dermis (deri) kökenli bir organeldir. Pullar hemen altlarındaki epidermisin keratinleşmesiyle oluşan bir tabakayla beraber, suyun vücuda girmesini (içerdekinin de dışarı çıkmasını) önleyerek, ozmotik basıncın düzenlenmesine yardımcı olur. Buna biz ozmosis ya da osmoregülasyon adını veriyoruz. Sıradan bir kaplama gibi görünse de çok önemli fonksiyonları üstlenir.
Balığın derisi ve iç organlarını koruma, özellikle önemlidir. Pullarda olabilecek bir tahribat, balığın kısa sürede patojene maruz kalmasına ve dış etkilere karşı savunmasız olmasına neden olur. bir süre sonra dökülen pulların olduğu yerde hastalıklar baş gösterir ve mortalite (ölüm) riski gerçekleşir.
Balık pulları günümüzde, bilimsel olarak yaş tayininde ve balık yemi rasyonlarında un olarak kullanılmaktadır, kozmetik alanında ve tekstil alanında da balık pullarından yararlanılmaktadır.
Yapılarına göre pullar iki kısımda incelenmektedir. Plakoid yapıda olanlar ve Plakoid yapıda olmayanlar.
Plakoid yapıda olanlar dermis ve epidermis yapısına sahiptirler, bunlar mine tabakası, dentin tabakası ve pulpa tabakasına sahiptirler.
Plakoid yapıda olmayanlar yalnızca dermiste oluşur. 3 kısımda incelenirler. Cosmoid, Ganoid ve kemik kabartmalı pullar.
Balık pulları şekillerine göre ana kategoriler olarak 4 kısımda incelenir.
Bunlar Cycloid, Ktenoid, Plakoid ve Ganoid'dir.
Cycloid (Sikloid) pul: Yuvarlak şekilli, yumuşak yapılı, genellikle birbiri üzerine binmiş şekilde dizilen, esnek pullardır. Balığın büyümesine paralel olarak, sikloid pullarda da büyüme görülür. Her seneye ait olan halkaların sayılması yöntemiyle, balıklarda yaş tayini yapılabilir.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Ktenoid pul: Yuvarlak şeklini kaybetmiş ve uç kısmında dişli bir yapı kazanmış olan, modifiye sikloid pullardır. Dişli uç kısım, yüzme esnasında hidrodinamik sürüklenmeyi azaltmaya yardımcıdır. Stenoid ismi ile de telaffuz edilir bazen.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Ganoid pul: Sert yapılı ve birbiri üzerine binmeden dizilme gösteren, kemiksi yapılı pullardır. Dış yüzeyleri mine tabakasıyla örtülüdür.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Plakoid pul: Dokunulduğu zaman sert bir his veren bu tip pullar, aslında yüzme esnasında hidrodinamik sürüklenmeyi oldukça azaltır. Arkaya doğru yönelimde dizilmişlerdir. Mine yapıdaki bu pullar, diğer omurgalıların dişlerine homolog kabul edilmektedir.
[Only Registered Users Can See Links]
Saygılar..
Cem.
Balık pulları, genellikle dermis (deri) kökenli bir organeldir. Pullar hemen altlarındaki epidermisin keratinleşmesiyle oluşan bir tabakayla beraber, suyun vücuda girmesini (içerdekinin de dışarı çıkmasını) önleyerek, ozmotik basıncın düzenlenmesine yardımcı olur. Buna biz ozmosis ya da osmoregülasyon adını veriyoruz. Sıradan bir kaplama gibi görünse de çok önemli fonksiyonları üstlenir.
Balığın derisi ve iç organlarını koruma, özellikle önemlidir. Pullarda olabilecek bir tahribat, balığın kısa sürede patojene maruz kalmasına ve dış etkilere karşı savunmasız olmasına neden olur. bir süre sonra dökülen pulların olduğu yerde hastalıklar baş gösterir ve mortalite (ölüm) riski gerçekleşir.
Balık pulları günümüzde, bilimsel olarak yaş tayininde ve balık yemi rasyonlarında un olarak kullanılmaktadır, kozmetik alanında ve tekstil alanında da balık pullarından yararlanılmaktadır.
Yapılarına göre pullar iki kısımda incelenmektedir. Plakoid yapıda olanlar ve Plakoid yapıda olmayanlar.
Plakoid yapıda olanlar dermis ve epidermis yapısına sahiptirler, bunlar mine tabakası, dentin tabakası ve pulpa tabakasına sahiptirler.
Plakoid yapıda olmayanlar yalnızca dermiste oluşur. 3 kısımda incelenirler. Cosmoid, Ganoid ve kemik kabartmalı pullar.
Balık pulları şekillerine göre ana kategoriler olarak 4 kısımda incelenir.
Bunlar Cycloid, Ktenoid, Plakoid ve Ganoid'dir.
Cycloid (Sikloid) pul: Yuvarlak şekilli, yumuşak yapılı, genellikle birbiri üzerine binmiş şekilde dizilen, esnek pullardır. Balığın büyümesine paralel olarak, sikloid pullarda da büyüme görülür. Her seneye ait olan halkaların sayılması yöntemiyle, balıklarda yaş tayini yapılabilir.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Ktenoid pul: Yuvarlak şeklini kaybetmiş ve uç kısmında dişli bir yapı kazanmış olan, modifiye sikloid pullardır. Dişli uç kısım, yüzme esnasında hidrodinamik sürüklenmeyi azaltmaya yardımcıdır. Stenoid ismi ile de telaffuz edilir bazen.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Ganoid pul: Sert yapılı ve birbiri üzerine binmeden dizilme gösteren, kemiksi yapılı pullardır. Dış yüzeyleri mine tabakasıyla örtülüdür.
[Only Registered Users Can See Links] [Only Registered Users Can See Links]
Plakoid pul: Dokunulduğu zaman sert bir his veren bu tip pullar, aslında yüzme esnasında hidrodinamik sürüklenmeyi oldukça azaltır. Arkaya doğru yönelimde dizilmişlerdir. Mine yapıdaki bu pullar, diğer omurgalıların dişlerine homolog kabul edilmektedir.
[Only Registered Users Can See Links]
Saygılar..
Cem.