|
TARTIŞMA, SOHBET ve HABERLER Güncel olaylar hakkında... |
![]() |
|
Konu Araçları | Görünüm Modları |
|
![]() |
#1 | |||||
Kurucu Üye ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
|
![]() Depremlerden önce pek çok tür hayvanın olağandışı davranışlar gösterdikleri farklı bölgelerden bildirilmiştir [Kilian, 1964; Lee ve meslektaşları., 1976; Rikitake, 1976; Academia Sinica, 1977a, b; Toksöz, 1977; Tributsch, 1978; Lott ve meslektaşları., 1979a, b]. Bildirimlerden pek azı anektodların ötesine geçer, bazıları da endişeli gözlemcilerin geçmiş olayları fazla hevesle hatırlamasından kaynaklanabilir. Ayrıca, bazı gözlemler yaklaşık olarak ana depremin P dalgasının gelişine denk düşer ve gerçek deprem habercilerini temsil etmeyebilirler. Yine de, olaydan saatler hatta haftalar öncesinde, insanların ortamda sıradışı hiç bir şey sezmedikleri zamanda, yer alan davranış anomalilerini bildiren pek çok hikaye vardır.
Deprem öncesi hayvan davranışlarındaki anomalileri bildiren raporların değerlendirilmesini güçleştiren pek çok faktör vardır: hayvan davranışlarının değişkenliği, insanlar tarafından yapılan gözlemlerin düşük güvenilirliği ve hava durumu gibi kontrol edilemeyen fiziksel faktörler [McClellan, 1980]. Bu sorunlar o kadar etkilidir ki bilim adamları ancak son zamanlarda bu fenomeni yakından incelmeye başlamışlardır. Günümüzde, deprem habercisi hayvan davranışlarını dokümante etmek için pek çok tipte inceleme yürütülmektedir. Bu incelemeler arasında deprem sonrası sistematik görüşmeler [Lott ve meslektaşları, 1979a, b], telefonla bilgi veren bir gözlemciler ağı [Otis ve Kautz, 1980], ve bir saha laboratuarında kontrollü şartlar altında tutulan hayvanların aktivitesinin izlenmesi [Kenagy ve Enright, 1980; Skiles ve meslektaşları, 1980] sayılabilir. Bizim yaklaşımımız son zamanlarda yapılan diğer çalışmalardan tamamen farklıdır. Anektodların güvenilirliğini değerlendirmektense, jeofizikçilere davranışsal fenomenleri değerlendirebilecekleri bir çerçeve sağlayabilmeyi umuyoruz. Bu incelememiz jeofiziksel deprem habercileri konusunda mevcut verileri insanların ve hayvanların, özellikle de anektodlara konu olan türlerin, duyusal algılama eşikleriyle karşılaştırma üzerinde yoğunlaşıyor. Biyolojik araştırmaların çoğu jeofizikçileri ilgilendirmeyen bir literatürde yayınlandığı için, bu yazımızda duruma uygun biyolojik literatürün de geniş bir incelemesine yer verdik. Bazı jeofizikçiler orijinal referansları da gözden geçirmek isteyebilirler, ancak bu incelemede yer alan bilgiler bildirilen anektodların olabilirliğini değerlendirmek için genel olarak yeterli olacaktır. Çoğu bilimsel alanda olduğu gibi, hayvanların algılama organları ve hayvan davranışları derinlik ve kalite olarak çok değişkendir. Bu incelemede genellikle mevcut en güvenilir araştırmaların sonuçlarına yer verilmiştir, ancak sonuçların daha az güvenilir olabileceğini düşündüğümüz durumlarda bunu metin içinde ayrıca belirttik. TABLO 1. Depremlerden Önce Görülen Hayvan Davranışı Anomalileri ve Benzer Davranışların Gözlenebildiği Diğer Durumlar Hayvan Depremden Önce Gösterdiği Bildirilen Davranış* Davranışı Gösterebildiği Diğer Durumlar Kedi Sürekli saklanma, dışarı çıkmayı reddetme Psikojenik şok [Fox, 1968] Tavuk Yükseklere tüneme, birbirine sokulma, histeri Ani karanlık, yüksek sesli patlama [Sanger ve Harmdy, 1962] Köpek Havlama Kendi alanını korumak için ve yabancılara karşı tepki [Scott ve Fuller, 1965] Köpek Sahibini odadan odaya sürekli takip etme Aşırı bağımlı hayvan [Fox, 1968] Balık Sudan dışarı fırlama Hızlı dönüşler, yakamoz kovalama [Bennett, 1971] avlanan elektrik balığının önünde (A. J. Kalmijn, şahsen alınan bilgi, 1979) Balık Sudaki derinliğini değiştirme Yapay basınç değişimleri, yüzme kesesi yaralanmaları [Gordon, 1970] Fare Sarhoş gibi davranma, kasılmalar 4-80 kHz, 90-130 dB seste odyojenik nöbet [Busnel, 1963] Midye Deniz kenarında daha yüksek yerlere yapışma Fırtınadan önce suyun yükselmesi (Woods Hole, Mass.) Domuz Birbirinin kuyruğunu ısırma Fazla kalabalık şartlarda [Fox, 1968] Sıçan Tetikte olma, endişe, dikey zıplamalar Yer avcılarına karşı alarm tepkisi [Ewer, 1971] Sıçan Çömelir gibi hareketler, kas kasılmaları Akustik irkilme tepkisi [Ewer, 1971] *Lee ve meslektaşları [1976] ve Academia Sinica [1977a, b] tarafından bildirilmiştir . Depremlerden önce görülen insanın algılayamayacağı şiddet ve frekansta sesler [Armstrong, 1969; Hill ve meslektaşları, 1976], yerel manyetik veya elektrik alanlarında değişimler [Bufe ve Nanewicz, 1976; Johnson, 1978], öncü sarsıntılar veya yerin titreşimi [Jones ve Molnar, 1979], yeraltı su seviyelerinde değişimler [Rikitake, 1976; Raleigh ve meslektaşları, 1977], elektromanyetik dalgalar [Derr, 1973], ve genellikle yer altında sıkışıp kalmış olan gazların salınımı [King, 1978] gibi bazı jeofiziksel fenomenler de hayvan davranışlarında anomalilere neden olabilirler. Hayvanlar büyük olasılıkla yer eğiminin değişimi [Mortensen ve Johnston, 1976], P ve S hızlarında oynamalar [Ward, 1979] ve yerçekimi anomalileri [Brown ve meslektaşları, 1977] gibi belirlenmiş bazı deprem habercilerini algılamamaktadır. Bu çalışmada bildirilmiş olan jeofiziksel uyaranları hayvanların algılama kapasiteleri hakkında yayınlanmış veriler açısından inceleyeceğiz. Bu karşılaştırma ile hayvan davranışlarını etkileme olasılığı düşük olan habercileri eleyip, hayvan davranışlarında anomalilere neden olmaya aday öncüleri belirlemeye çalışacağız. Böyle bir yaklaşımla aynı zamanda,depreme yatkın bölgelerde pek rastlanmayan ancak hayvan davranışlarındaki anomalileri açıklayabilecek fenomenleri de tanımlayabileceğiz. Deprem öncesinde depremlerin merkez üssü bölgelerinde kayıt edilmiş jeofiziksel saha verilerinin azlığı bizi kısıtlamaktadır. Bu fenomenleri ölçecek cihazların kurulması, deprem tahmini yapmaya çalışan jeofizikçilere çok yararlı bilgiler sağlayacaktır. |
|||||
![]() |
![]() |
Sponsored Links |
![]() |
#2 | ||||
Kaptan ![]()
|
![]() Değerli bilgiler vermişsiniz. Bu bilgilerin kaynağı da belirtildiği için check etme imkanımız var. Deprem veya benzeri yeryüzü hareketlerinde hayvanların farklı tavırları artık bilimsel olarak kabul gören gerçeklerdir. Fakat asıl mesele şu depremleri önceden hisseden hayvanlar, bu davranış değişikliklerini gösterdikten ne kadar zaman sonra deprem olabilir? Daha da açmak gerekirse "anlamlı" bir zaman süresi var mıdır? İnsanlarda da huzursuzluk, iç sıkıntısı gibi psikolojik hal değişimleri olsa da birtakım olayların olmasından önceki sürecin açıklanması için yeterli görülmemektedir. Yani, hayvanlardaki hal değişimlerinin deprem öncesi önlem alma veya tahliye işlemleri için yeterli zamanı sağlayıp sağlayamayacağı konusunda kesin veriler edinilememiştir. Şöyle ki; depremin ardından pekçok kişi evcil hayvanlarda bazı davranış anomalilerinden söz etmektedirler. Bunların depreme bağlanması en kolay yoldur. Daha da ileri giderek şu söylenebilir; Gece gaz sancısı ile uyanan bir insan, akşam yemeğinde yediği kuru fasulyeyi suçlamak için yeterli olmasa da geleneksel bir veriyi kullanabilir. Belki de kuru fasulye değil de yediği lahana turşusu bu olayın müsebbibidir
![]() Hayvan davranışlarının anlamlandırılması ve depremlerden yeterli bir zaman önce değerlendirilerek insanlara faydalı olması dileğiyle, yaptığınız araştırmayı kutluyorum.... Herkese saygılar... |
||||
![]() |
![]() |
![]() |
#3 | ||||
Kaptan ![]()
|
![]() bildiğim kadarıyla Japonya bu konuda oldukça iyi araştırmalar ve deneyler yapıyor bbc kanalıda her cumartesi saat 16:00 da bunun araştırma belgeselini veriyor tam olarak henüz ne zaman olacağı belli olmaya bilir fakat eminim bunuda bulacaklardır
__________________
[ |
||||
![]() |
![]() |
![]() |
#4 | |||||
Kurucu Üye ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
|
![]() Sevgili Uzman arkadaşım,en azından şunu söyleyebilirim ki,benim akvaryumda beslediğim sazanın, deprem konusunda hiç bir önsezisi yok, emin olun 5.9 luk depreminden birkaç dakika önce ne yapıyor diye baktığımda ,her zamanki gibi akvaryumun içinde ağır ağır yüzüyordu sadece.
![]() |
|||||
![]() |
![]() |
![]() |
#5 | |||||
Kaptan ![]()
|
![]() Alıntı:
![]() Saygılarımla... |
|||||
![]() |
![]() |
![]() |
#6 | ||||||
ADMİN ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
|
![]() Alıntı:
![]() ![]() ![]()
__________________
Taygun KOCABIYIK 13/07/1988 İZMİR Her türlü sorun, soru ve iletişim için -www.facebook.com/taygun.kocabiyik |
||||||
![]() |
![]() |
![]() |
#7 | |||||
Kurucu Üye ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
|
![]() Sevgili Uzman,Tago nunda dediği gibi mizahı oldukça çok severim,akvaryumdaki sazan gerçektir,iki senedir benimle beraber.Yazımda belirtmek istediğim şuydu;Her ne kadar hayvanların davranış biçimleri incelensede bazı hayvanların depreme karşı bir tepkisi olmamasıydı,en azından beslemiş olduğum sazanınkisi öyle.Bundan başka bir yargılama ya da eleştiri söz konusu bile olamaz,sevgilerimle
|
|||||
![]() |
![]() |
![]() |
Sosyal Paylaşım |
Konu Araçları | |
Görünüm Modları | |
|
|
![]() |
||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Yanıtlar | Son Mesaj |
Kaza Öncesi Balık Avımız | ibrahimz35 | DENİZ AVI (TEKNEDEN) | 10 | 16-04-2009 14:38 |
Tarih öncesi köpekbalıgı | mufi | Tabiatı ve Canlıları Koruma | 6 | 09-03-2008 22:41 |
geçen yıl ve öncesi | mufi | ANILAR | 8 | 26-02-2008 20:14 |
5 milyonda bir görülen mavi renkli ıstakoz | erhan | TARTIŞMA, SOHBET ve HABERLER | 6 | 16-10-2006 19:32 |
Evrensel Hayvan Hakları Bildirgesi | Bir Dost | Resmi Avcılık Duyuruları | 2 | 15-11-2005 05:06 |