Kızılderili reisi Seattle

Aşağıdaki metin, Kızılderili reisi Seattle'ın 1854 yılında kendisinden toprak satın almak isteyen ABD cumhurbaşkanına yazdığı mektuptan bir parçadır.
Beyaz saraydaki Büyük Beyaz Reis!
Gökyüzünü, toprağın sıcaklığını nasıl satın alabilirsiniz ya da satabilirsiniz? Bunu anlamak, bizler için çok güç. Bu toprakların her parçası halkım için kutsaldır. Çam ağaçlarının pırıldayan iğneleri, vızıldayan böcekler, ak kumsallı kıyılar, karanlık ormanlar ve sabahları çayırları örten buğu, halkının anılarının ve geçirdiği yüzlerce yıllık deneylerinin bir parçasıdır.Ormanların, ağaçların damarlarında dolaşan su, atalarımın anılarını taşır. Biz buna inanırız. Beyazlar için durum böyle değildir.Bir beyaz ölüp, yıldızlar evrenine göçtüğü zaman, doğduğu toprakları unutur. Bizim ölülerimizse, doğduğu toprakları unutmaz. Çünkü Kızılderili, gerçek anasının toprak olduğunu bilir.
Washington'daki Büyük Beyaz Reis bizden toprak almak istediğini yazıyor. Bu bizim için çok büyük bir özveri olur. Büyük Beyaz Reis, bize, rahat yaşayacağımız bir yerin ayrılacağını, bize babalık edeceğini, biz Kızılderililerinse, O'nun çocukları olacağımızı söylüyor. Bu önerinizi düşüneceğiz ama; yine de önerinizi kabul etmemizin kolay olmayacağını itiraf etmek zorundayım.
Çünkü, topraklar bizler için kutsaldır. Derelerin ve ırmakların suyu, bizim için, yalnızca akıp giden su değildir ; atalarımızın kanıdır aynı zamanda. Bu toprakları size satarsak; bu suların ve toprakların kutsal olduğunu çocuklarımıza öğretmeniz gerekecek. Biz, dereleri ve ırmakları, kardeşimiz gibi severiz. Siz de aynı sevgiyi gösterebilecek misiniz kardeşlerimize ?
Biliyorum; beyazlar bizim gibi düşünmezler. Beyazlar için bir parça toprağın, ötekinden ayrımı yoktur. Beyaz adam, topraktan almak istediğini almaya bakar ve sonra yoluna devam eder. Çünkü toprak, beyaz adamın dostu değil, düşmanıdır. Beyaz adam topraktan, istediğini alınca, başka serüvenlere atılır. Beyaz adam, anası olan toprağa, ve kardeşi olan gökyüzüne, alınıp satılacak işlenecek, yağmalanacak bir şey gözüyle bakar. Onun bu ihtirasıdır ki; toprakları çölleştirecek ve her şeyi yiyip bitirecektir.
Beyaz adamın kurduğu kentleri de anlayamayız biz Kızılderililer. Bu kentlerde huzur ve barış yoktur. Beyaz adamın kurduğu kentlerde bir çiçeğin taç yapraklarının açarken çıkardığı sesler, bir kelebeğin uçarken çıkardığı kanat sesleri duyulmaz. Belki vahşi olduğum için anlayamıyorum ; ben ve halkım için önemli olan şeyler oldukça başka. İnsan; bir su birikintisinin çevresinde toplanmış kurbağaların, ağaçlardaki kuşların ve doğanın seslerini duymadıkça, yaşamın ne anlamı, ne değeri olur?
Biz Kızılderiliyiz ve anlamıyoruz. Biz Kızılderililer, bir su birikintisinin yüzünü yalayan rüzgarın sesini ve kokusunu severiz. Çam ormanlarının kokusunu taşıyan ve yağmurlarla yıkanıp gelmiş meltemleri severiz. Hava önemlidir bizler için. Ağaçlar, hayvanlar ve insanlar aynı havayı solur. Beyaz adam için, bunun da önemi yoktur. Ancak size bu toprakları satacak olursak; havanın temizliğine önem vermeyi de öğrenmeniz gerekecek. Çocuklarınıza havanın kutsal bir şey olduğunu, havanın temizliğine önem vermek gerektiğini öğretmelisiniz.
Hem nasıl kutsal olmasın hava?
Atalarımız doğdukları gün ilk soluklarını; ölürken de son soluklarını bu havayla solumuşlardır.
Toprak satmamız için yaptığınız öneriyi inceleyeceğim. Eğer önerinizi kabul edecek olursak; bizim de bir koşulumuz olacak. Beyaz adam bu topraklar üstünde yaşayan tüm canlılara saygı göstersin. Ben bir vahşiyim ve başka düşünemiyorum...
Yaylalarda cesetleri kokan binlerce buffalo gördüm. Beyaz adam trenle geçerken vurup vurup öldürüyordu. Dumanlar püskürten demir atın bir buffalodan daha değerli olduğuna aklım ermiyor. Biz Kızılderililer, yalnızca yaşayabilmek için öldürürüz hayvanları... Tüm hayvanları öldürecek olursanız, nasıl yaşayabilirsiniz? Canlıların yok edildiği bir dünyada, insan ruhu, yalnızlık duygusundan ölür gibi geliyor bize. Unutmayın; bugün canlıların başına gelen, yarın insanın başına gelecektir. Çünkü, bunlar arasında bir bağ vardır.
Şu gerçeği iyi biliyorum: Toprak insana değil, insan toprağa aittir. Ve bu dünyadaki her şey; bir ailenin bireylerini birbirine bağlayan kan gibi ortaktır ve birbirine bağlıdır. Bu nedenle de; dünyanın başına gelen her felaket, insanoğlunun da başına gelmiş demektir.
Bildiğimiz bir gerçek daha var: Sizin Tanrınız, bizimkinden başka bir Tanrı değil. Aynı Tanrı'nın yaratıklarıyız. Beyaz adam, bir gün belki bu gerçeği anlayacak ve kardeş olduğumuzun ayrımına varacaktır. Siz, Tanrımızın başka olduğunu düşünmekte özgürsünüz.
Ama Tanrı, hepimizi yaratan tanrı için, Kızılderili ile Beyazın arasında fark yoktur. Ve Kızılderililer gibi Tanrı da, toprağa değer verir. Toprağa saygısızlık, Tanrı'nın kendine saygısızlıktır.

Beyaz adamı bu topraklara getiren ve ona, Kızılderiliyi boyunduruk altına alma gücü veren Tanrı'nın kaderini anlamıyorum. Tıpkı buffaloların öldürülüşünü, ormanların yakılışını, toprağın kirletilişini anlamadığım gibi...
Bir gün bakacaksınız; gökteki kartallar, dağları örten ormanlar yok olmuş; yaban atları evcilleştirilmiş ve her yer, insanoğlunun kokusuyla dolmuş. İşte o gün, insanoğlu için, yaşamın sonu ve varlığını sürdürebilme savaşının başlangıcı gelip çatmış olacak...
Mektuptan alıntı bu kadar, gönderen sadece bu kadarını göndermiş.

kızılderili bilgeligi:
Vahşi olan, gelenlerdi. Yerliler "ileri" değillerdi ama bilgeydiler. İşte kanıtları:
Ø Uyuyor taklidi yapan bir adamı uyandırmak imkânsızdır. Navajo
Ø Arkamda yürüme, yol gösteremeyebilirim. Önümde yürüme,
izleyemeyebilirim. Yanımda yürü ki yek vücut olalım. Ute
Ø Yoksul olmak dürüst olmamaktan daha küçük bir sorundur. Anishinabe
Ø Soruların yürekten sorarsan, cevaplarını da yürekten alırsın. Omaha
Ø Yağmur adil olanın da olmayanın da üstüne eşit miktarda yağar. Hopi
Ø Kimin bir ayağı kanoda diğer ayağı kayıkta ise o ırmağa düşer. Tuucarora
Ø Konuşmayan adamdan ve havlamayan köpekten kork. Cheyenne
Ø Cesur kişi bir kere, korkak birçok kere ölür. Iowa
Ø Bir yağmurla ürün olmaz. Creole
Ø Taşlı bağın duaya ihtiyacı yoktur. Kazılmaya ihtiyacı vardır. Navajo
Ø Herkesin yargıcı kendisidir. Shawnee
Ø Karanlık olduktan sonra bütün kediler leopardır. Zuni
Ø İlkbaharda sakınarak yere bas; Tabiat Ana hamiledir. Kiowa
Ø Her şeyle ve her şeyde akrabayız. Sioux
Ø Bütün hayvanlar senden daha çok şey bilir. Nez Perce
Ø İnsan dediğinin sorumluluğu vardır, kudreti değil. Tuscarora
Ø Hayat ölümden ayrı değildir. Sadece öyle görünür. Blackfoot
Ø Kurbağa içinde yaşadığı havuzu içip bitirmez. Sioux
Ø Tok kuş aç kuşla uçamaz. Omaha
Ø Bütün ölmüş olanlar eşittir. Comanche
Ø Karnı aç olanın duası kısa olur. Paiute
Ø İyi bir reis almaz, verir. Mohawk

[Taygun KOCABIYIK]

Dünyada doğaya saygı gösteren, onu koruyan böyle bir ırk daha yoktur sanırım.
Western filmlerinde bile kızılderilileri tutmuşumdur hep.
Son balık öldüğünde, son nehir kuruduğunda, son ağaç kesildiğinde, paranın yetmediğini anlayacaksınız.
Bu sözü söylemiş bir millete saygım sonsuzdur.

Onların (kuzey amerika yerlilerinin)türk ler ile akrabalık durumları olduğunu bir amerikalının söylediğini hatırlıyorum.bu olayı bundan 20 sene evvel karavan ile kaliforniyadan losangelese giden bir arkadaşım anlatmıştı.konuda kilimlere işlenen motiflerden acılmış imiş.selamlar.

trakonya tafarından gönderildi

Onların (kuzey amerika yerlilerinin)türk ler ile akrabalık durumları olduğunu bir amerikalının söylediğini hatırlıyorum.bu olayı bundan 20 sene evvel karavan ile kaliforniyadan losangelese giden bir arkadaşım anlatmıştı.konuda kilimlere işlenen motiflerden acılmış imiş.selamlar.

evet dostum mesela amerikan kızılderili kilim desenleri bizim yörük desenleinin aynısıdır..
[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]

tıkla göreceksin...

[ünalmusa]

abı desenler bızım koy dokumalarının motıflerıyle cok benzerlık gosterıyor haklısın