Denizde Çatışmayı Önleme

Çağatay,verdiğin bigiler doğru ve unutulmaması gereken bilgiler.Senden dileğim şu ki,birde balıkçı teknelerin üzerinde bulunan ışıklar hakkında bilgi vermen.Hani demirli iken şu ışık yanar.Yolda iken şu gibi.Şimdiden emeğine sağlık diyorum.

[erhan]

Çağatay çok güzel bilgiler vermişsin teşekkürler dostum. Ben görmeyeli sen kaptan mı oldun yoksa .

[Çağatay]

Sevgili, Uzm.Dr.Rastgele,
Madem böyle bir talebiniz oldu, sevinerek yerine getiririm.Ama bir kaç gün zaman gerekiyor. Malum, gündüzleri iş güç, bu nedenle, yeterince ilgilenemiyorum.İlk olarak kuvvetle yürütülen (motorlu) tekneler arasında geçiş kurallarından başladık. İsterseniz zaman buldukça, denizde genel geçiş üstünlükleri (kuvvetle yürütülen tekneler, yelkenli tekneler, balıkçı tekneleri,kumanda altında bulunmayan tekneler, manevra yeteneği sınırlı olan tekneler, arasındaki geçiş kurallarından başlayıp bu faslı kapatalım.

Sizin talebiniz üzerine daha sonra teknelerde donatılması zorunlu ışıklar, fenerler ve anlamları, bahsini yazayım. Zamanla belki de navigasyon, rota tayini ve seyir bilgisi gibi konulara da gireriz. Böylece bu başlık amatör denizci belgesi almak isteyen arkadaşlara yardımcı da olabilir. Zira sınavlarda çıkan temel konular bunlar. (Diğerleri meteoroloji, motor bilgisi ve denizde ilk yardım bir de temel denizcilik terimleri var ki bir başka başlık altında zaten yazılmış)

Bir arkadaşımız, deniz trafik kurallarının, karayolu trafik kurallarına benzediğinden bahsetmiş. Doğrudur. Motorlu taşıtların icat ve trafiğe katılması aşamasında, henüz ışık, sinyal ve yol kuralları gibi kavramlar yeterince oluşmadığından, bazı temel kurallar kullanılırdı. Örneğin o dönemde yola çıkan at arabaları ve ilk motorlu taşıtlar, basitçe sağ ve sol yanlarında iki fener taşırdı. Kırmızı her zaman tehlikeyi, yeşil ise tehlikesiz durumu gösterirdi. O dönem yola çıkan araçların çoğu, aynen bugün gibi sağ ve sol yanlarında yeşil ve kırmızı fenerler taşır, basit trafik düzenlemesi buna göre yapılırdı. Bence kuşkusuz bu mirası denizcilikten almışlardır, keza denizciliğin tarihi insanoğlu için kara taşımacılığından öncedir. İşte bugün görülen benzerliğin nedeni budur. Yalnızca denizcilikte "sağ" yerine sancak (starboard), "sol" yerine iskele (board) terimleri kullanılmaktadır.

Şimdi konumuza dönecek olursak;

Öncelikle genel olarak tanımlarla başlayalım:

Denizde çatışmayı önleme kuralları gereği,

Tekne : Su üstünde kalkarak seyreden ve deniz uçakları dahil, su üstünde taşıma aracı olarak kullanılmakta olan veya kullanılmaya elverişli olan her türlü deniz aracı.

Kuvvetle yürütülen tekne: Makine gücüyle yürütülen herhangi bir tekne.

Yelkenli tekne : Var olsa bile yürüten makinesinin kullanılmaması şartıyla, yelken ile seyreden tekne.

Balıkçılık yapan tekne : Manevra kabiliyetini sınırlayan ağlar, oltalar, troller veya diğer avlanma araçları ile balık avlayan tekne.

Kumanda altında bulunmayan tekne : Bazı istisnai şartlar sebebi ile bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü olmayan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği bulunmayan bir tekne (örn: teknenin dümeni kilitlenmiş olabilir, dolayısı ile kaptan kumandaya hakim değildir.)

Manevra yapma kabiliyeti sınırlı olan tekne : Yaptığı iş nedeniyle bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü sınırlanan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği olmayan tekne. (örn: Sualtı kablosu döşeyen bir gemi, dalgıç gemi gibi ... )

Su çekimi nedeniyle seyiri kısıtlı tekne : Mevcut su derinliğinin kendi çektiği su (draftı) nedeniyle izlediği rotadan ayrılma gücü önemli bir şekilde kısıtlanan, kuvvetle yürütülen tekne.

Üzerinde yol bulunan tekne : Demirli veya kıyıya bağlı olmayan, karaya oturmuş olmayan tekne. Sürükleniyor bile olsa, hareket halinde olan tekne.

Çatışma : İki veya daha fazla teknenin denizde seyrederken bir noktada rotalarının çakışması nedeniyle meydana gelen çarpışma olayı'nı ifade eder.

Genel olarak denizde geçiş üstünlükleri (yol öncelikleri) şunlardır:

Normal seyir koşullarında, teknelerin birbirini görmeleri durumunda tekneler arasında yol öncelikleri şöyledir:

1. Kumanda altında bulunmayan tekne,
2. Manevra kabiliyeti sınırlı tekne,
3. Balıkçılıkla uğraşan tekne,
4. Yelkenli tekne,
5. Kuvvetle yürütülen tekne.

Buradan anlamamız gereken önceliğin ilk sırada olması gerektiğidir, örneğin yelkenli tekne kuvvetle yürütülen tekneye göre geçiş üstünlüğüne sahiptir.

Kuvvetle yürütülen tekneler arası geçiş kurallarına bu başlık altında ilk mesajımızda değindik. O yüzden tekrar etmeyelim.

Yelkenli tekneler arası geçiş kuralları;
1. Rüzgarı farklı bordalardan kullanan iki yelkenli çatışma tehlikesi doğuracak şekilde karşılaştığında, rüzgarı iskele bordadan kullanan tekne, diğerinin yolundan çıkacaktır.
Aşağıda görüldüğü gibi. (1 nolu tekne 2 nolu teknenin yolundan çıkacaktır)

Bu karşılaşma farklı açılarda da olabilir,

Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi.(1 nolu tekne 2 nolu teknenin yolundan çıkacak, çünkü rüzgarı iskele yönünden alıyor)

[Çağatay]

(İmageShack' de oluşan teknik bir arızadan dolayı kaldığımız yerden devam)

2. Her iki tekne de rüzgarı aynı bordadan kullanıyorsa, rüzgar üstünde olan tekne, rüzgar altında olan teknenin yolundan çıkacaktır.


Bu koşulda 1 nolu tekne rüzgar üstünde olduğundan, rüzgar altında olan 2 nolu teknenin yolundan çıkacaktır.

3. Rüzgarı iskele bordadan kullanan bir yelkenli rüzgar üstünde başka bir yelkenli görür ve rüzgarı hangi bordadan kullandığını anlayamazsa, onun yolundan çıkacaktır.

1 nolu tekne rüzgarı iskeleden kullanıyor, bu nedenle 2 nolu teknenin yolundan çıkacak.

Genel geçiş kuralları bunlar, vaktim oldukça, diğer bilgileri de gireceğim.(Teknelerde ışık vs...)
Pruvanız neta, denizleriniz sakin olsun. Sağlıcakla kalın.

Sevgili Erhan
Dip Not: Kaptan oldum mu, olmadım mı bilemem ama, bir kere öncelikle, amatör denizci belgesini aldım. Şimdi diyeceksin ne var dersini çalışan herkes alır, doğrudur artık pratik sınav yapmıyorlar. Ama ben pratiğimi, senin de bildiğin (tatsız bir anı ile hani şanzıman kilitlemişti ve soğuk terler atmıştık, işte o tekne) bir tekne de yaptım. Şanzıman kolu ayrı yerde, gaz kolu ayrı yerde, dümen apayrı bir yerde. İnan bir şeyler kapana kadar canım çıktı.Şimdi farklı teknelerde "remote" kolu ile hidrolik şanzımanlı tekneleri gördükçe içim gidiyor.İçimden ben bu işi traktörde pişirdim, millet mersedes kullanıyor diyesim geliyor. Ama yine de bu işte öğrendiğim bir kural var. Araba kullanmaya kesinlikle benzemiyor. Her teknenin dümen açısı, tornistonda sapacağı yön farklı. Ben onları huyuna gidilesi güzel hatunlara benzetiyorum.(Her kaprisini çekeceksin). Eh böyle olunca da kaptan oldum mu olmadım mı ben de bilemiyorum, zira zorda kalmadıkça tanımadığım tekneyi kullanmıyorum.Önce bir beraber olmam lazım, artık takdir sana kalmış.