Geri Git   RASTGELSİN AMATÖR BALIKÇILIK FORUMLARI > BALIK TÜRLERİ > Su Ürünleri

Su Ürünleri Su ürünleriyle ilgili araştırmalar ve teknik bilgiler.




Yanıtla
 
Konu Araçları Görünüm Modları
Eski 29-06-2010, 00:34   #1
xnode
FCR/SGR
 
xnode kullanıcısının avatarı
 
Üyelik Tarihi: 14.06.08
Şehir: İzmir
Mesaj Sayısı: 989
Lightbulb FCR (Yem dönüşüm oranı/Verilen yemin canlı ağırlığına dönüşüm oranı)

FCR (Feed Conversion Rate)

FCR tanımı tam olarak: Canlının almış olduğu besini canlı ağırlığına dönüştürmesi oranıdır.

Genel olarak FCR (Yem dönüşüm oranı/Verilen yemin ete dönüşüm oranı) 1 civarında ya da 1'e yaklaştıkça değerini arttırır. Bu değerin ifadesi FCR:2 ya da 1:2 şeklindedir. Burada 1 elde edilen ürün ağırlığı için, 2 ise verilen yem miktarını belirlemektedir. Diğer bir deyişle; 1 kg canlı ağırlık için 2 kg yem kullanılşmıştır denebilir. FCR:2, deniz balıkları için ortalama bir değedir. Ancak bu değer farklı yem, ortam koşulları, besleme teknikleri vb. dikkate alındığında, değişiklikler gösterebilir. Kısca bu değerler için genel olarak 2 denilebilir. FCR değeri türün farklı boylarına, farklı yetiştirtme koşullarına ve yemin içeriğine göre değişir.

FCR sadece balığı besleyip, canlı ağırlık artışını ölçmek demek değildir. Bunun yanında sağlam, kaliteli, kısa sürede pazara ulaşabilen ve morfolojik görünüşü iyi balıkların yetiştirilmesine de olanak sağlar. Bunun yanında kullanılan yemler için sadece karma yemlerden söz etmek yetmeyebilir. Eğer canlı yemler ıskarta balık vb. gibi yemlerden de yararlanılıyorsa, o zaman FCR değerleri daha farklı olabilir. Bu durumda 7-8 kg. gibi yüksek değerlerde yem tüketimi ifade edilebilir. Çünkü 7-0 kg canlı yemin tüketilmesi, ancak 1 kg pelet (karma) yeme karşılık gelebilir. Bu durumda genel olarak FCR'a etki edebilecek koşullar ve faktörler söz konusu olabilir. Bu nedenle bunların bilinmesi ve dikkate alınması gerekmektedir.

FCR Değerine Etki Eden Faktörler:

1. Yetiştiricilik ortamında bulunan balık miktarının gerçeğe oranla daha az ya da daha çok tahmin edilmesi.
2. Çözünmüş oksijen miktarı düşük suda besleme yapılması (Optimum oksijen miktarı 7-8mh/lt olmalıdır ve 4mg/lt altında besleme yapılmamalıdır)
3. Beklenilen büyüme oranının gerçekten fazla ya da az olması (Bunun için minimum 15 günde bir, maksimum 30 günde bir en az canlı ağırlık kontrol edilmelidir)
4. Günlük yemlemede yapılan hesaplama hataları
5. Yemin tartımı sırasında yapılan hatalar
6. Yemleme sırasında yapılan hatalar
7. Bayat yemlerin kullanımı (Fabrikadan çıkan yem; Yaz aylarında 15 günde, kış aylarında 30-45 günde tüketilmelidir.)
8. Düşük debili ya da akıntılı ortamlarda besleme yapmak.
9. Günlük yemlemenin uygun zamanda yapılıp yapılmadığı
10. Uygun boydaki yemlerin kullanılıp, kullanımadığı (Özellikle geçiş dönemlerinde)
11. Canlı için uygun yemin seçilip, seçilmediği
12. Kullanılacak yemlerin içerikleri
13. Yetiştiricilikte ve dolayısı ile beslemeye bağlı su ürünleri davranışlarının tam olarak bilinmemesi, izlemeye bağlı aksaklıklar

Yukarıda vermiş olduğum tüm açıklamalar dikkate alındığında, aslında iyi bir yetiştiricilik için, en yüksek maliyeti (%40-%60) yemlerin optimal içerikte ve fiyara sahip olması yanında, yemlerin yine optimal kullanım miktar ve şekillerinden olması tavsiye edilmektedir. Bunların yanında tüm bu işlemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi de gerekmektedir. Bu amaçla ortamlar kameralar yardımı ile izlenebildiği gibi, balıkların morfometrik gelişim değerleri ile yemden optimal yararlanıp yararlanmadıkları da izlenebilir. Bu amaçla, balık beslemede gelişim performansının izlenme yöntemlerinin bilinmesi ve uygulanması önerilir ki; Bu çalışmalar içinde özellikle yemin değerlendirilme oranı ve büyüme performanslarının bilinmesi ve en önemlisi yetiştiricilikte optimum gelişmenin yakalanması oldukça önemli konulardır.

Yetiştiricilikte yem ana üretim maliyetidir ve balık besleme büyük bir oranla tahmini olarak yapılmaktadır. Balık üreticileri farklı yönergeleri takip ederek farklı uygulamaları benimesmektedir. Bununla birlikte besleme oldukça fazla yem sarfiyatına, ekonomik kayba ve daha büyük atık çıkışına yol açmaktadır. (Bureau ve ark., 2001). Bu sebeplerden dolayı üretimde optimum gelişme düzeylerinin yakalanması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu da yem rasyonlarının balıkların besin ihtiyaçlarını optimum olarak karşılayacak biçimde düzenlenmesi ve yetiştiriciliği her aşamasında gelişimin izlenmesine bağlı olarak gerçekleştirilebilir. Besleme seviyesinin belirlenebilmesi için daha oransal yaklaşımlar kullanılarak balıkların tem gereksinimleri belirlenmelidir. Bu yaklaşım 5 adımda değerlendirilebilmektedir (Bureau ve ark.,2001)

1. Diyet seçimi (Canlının gereksinimlerine uygun yem kompozisyonu oluşturulması)
2. Büyüme tahmini (Bu aşamada yem performans ölçüm kriterleri devreye girmektedir.)
3. Atık tahmini (Verilen besinlerden oluşacak atık miktarının tahmin edilmesi)
4. Rasyon toleransı
5. Besleme stratejileri (Ne kadar ve nasıl yemleme yapılacağının belirlenmesi)

Saygılarımla;
Cem.
__________________

Lütfen avcılık, balıkçılık ve su ürünleri ile ilgili genel sorularınızı özel mesaj ile sormayınız. Herkesin yararlanabilmesi için konular içinde soru yöneltiniz...


Cem | 0 RH+ | İzmir | 20 Nisan

Forum kurallarına ulaşmak için [Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]
İmza ayarlarınızı düzenlemek için [Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]

xnode Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla
Sponsored Links
Eski 07-10-2010, 11:21   #2
Master#
Oltacı
 
Üyelik Tarihi: 04.10.10
Mesaj Sayısı: 8
Varsayılan

Alıntı:
xnode tafarından gönderildi Mesajı Görüntüle
FCR (Feed Conversion Rate)

FCR tanımı tam olarak: Canlının almış olduğu besini canlı ağırlığına dönüştürmesi oranıdır.

Genel olarak FCR (Yem dönüşüm oranı/Verilen yemin ete dönüşüm oranı) 1 civarında ya da 1'e yaklaştıkça değerini arttırır. Bu değerin ifadesi FCR:2 ya da 1:2 şeklindedir. Burada 1 elde edilen ürün ağırlığı için, 2 ise verilen yem miktarını belirlemektedir. Diğer bir deyişle; 1 kg canlı ağırlık için 2 kg yem kullanılşmıştır denebilir. FCR:2, deniz balıkları için ortalama bir değedir. Ancak bu değer farklı yem, ortam koşulları, besleme teknikleri vb. dikkate alındığında, değişiklikler gösterebilir. Kısca bu değerler için genel olarak 2 denilebilir. FCR değeri türün farklı boylarına, farklı yetiştirtme koşullarına ve yemin içeriğine göre değişir.

FCR sadece balığı besleyip, canlı ağırlık artışını ölçmek demek değildir. Bunun yanında sağlam, kaliteli, kısa sürede pazara ulaşabilen ve morfolojik görünüşü iyi balıkların yetiştirilmesine de olanak sağlar. Bunun yanında kullanılan yemler için sadece karma yemlerden söz etmek yetmeyebilir. Eğer canlı yemler ıskarta balık vb. gibi yemlerden de yararlanılıyorsa, o zaman FCR değerleri daha farklı olabilir. Bu durumda 7-8 kg. gibi yüksek değerlerde yem tüketimi ifade edilebilir. Çünkü 7-0 kg canlı yemin tüketilmesi, ancak 1 kg pelet (karma) yeme karşılık gelebilir. Bu durumda genel olarak FCR'a etki edebilecek koşullar ve faktörler söz konusu olabilir. Bu nedenle bunların bilinmesi ve dikkate alınması gerekmektedir.

FCR Değerine Etki Eden Faktörler:

1. Yetiştiricilik ortamında bulunan balık miktarının gerçeğe oranla daha az ya da daha çok tahmin edilmesi.
2. Çözünmüş oksijen miktarı düşük suda besleme yapılması (Optimum oksijen miktarı 7-8mh/lt olmalıdır ve 4mg/lt altında besleme yapılmamalıdır)
3. Beklenilen büyüme oranının gerçekten fazla ya da az olması (Bunun için minimum 15 günde bir, maksimum 30 günde bir en az canlı ağırlık kontrol edilmelidir)
4. Günlük yemlemede yapılan hesaplama hataları
5. Yemin tartımı sırasında yapılan hatalar
6. Yemleme sırasında yapılan hatalar
7. Bayat yemlerin kullanımı (Fabrikadan çıkan yem; Yaz aylarında 15 günde, kış aylarında 30-45 günde tüketilmelidir.)
8. Düşük debili ya da akıntılı ortamlarda besleme yapmak.
9. Günlük yemlemenin uygun zamanda yapılıp yapılmadığı
10. Uygun boydaki yemlerin kullanılıp, kullanımadığı (Özellikle geçiş dönemlerinde)
11. Canlı için uygun yemin seçilip, seçilmediği
12. Kullanılacak yemlerin içerikleri
13. Yetiştiricilikte ve dolayısı ile beslemeye bağlı su ürünleri davranışlarının tam olarak bilinmemesi, izlemeye bağlı aksaklıklar

Yukarıda vermiş olduğum tüm açıklamalar dikkate alındığında, aslında iyi bir yetiştiricilik için, en yüksek maliyeti (%40-%60) yemlerin optimal içerikte ve fiyara sahip olması yanında, yemlerin yine optimal kullanım miktar ve şekillerinden olması tavsiye edilmektedir. Bunların yanında tüm bu işlemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi de gerekmektedir. Bu amaçla ortamlar kameralar yardımı ile izlenebildiği gibi, balıkların morfometrik gelişim değerleri ile yemden optimal yararlanıp yararlanmadıkları da izlenebilir. Bu amaçla, balık beslemede gelişim performansının izlenme yöntemlerinin bilinmesi ve uygulanması önerilir ki; Bu çalışmalar içinde özellikle yemin değerlendirilme oranı ve büyüme performanslarının bilinmesi ve en önemlisi yetiştiricilikte optimum gelişmenin yakalanması oldukça önemli konulardır.

Yetiştiricilikte yem ana üretim maliyetidir ve balık besleme büyük bir oranla tahmini olarak yapılmaktadır. Balık üreticileri farklı yönergeleri takip ederek farklı uygulamaları benimesmektedir. Bununla birlikte besleme oldukça fazla yem sarfiyatına, ekonomik kayba ve daha büyük atık çıkışına yol açmaktadır. (Bureau ve ark., 2001). Bu sebeplerden dolayı üretimde optimum gelişme düzeylerinin yakalanması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu da yem rasyonlarının balıkların besin ihtiyaçlarını optimum olarak karşılayacak biçimde düzenlenmesi ve yetiştiriciliği her aşamasında gelişimin izlenmesine bağlı olarak gerçekleştirilebilir. Besleme seviyesinin belirlenebilmesi için daha oransal yaklaşımlar kullanılarak balıkların tem gereksinimleri belirlenmelidir. Bu yaklaşım 5 adımda değerlendirilebilmektedir (Bureau ve ark.,2001)

1. Diyet seçimi (Canlının gereksinimlerine uygun yem kompozisyonu oluşturulması)
2. Büyüme tahmini (Bu aşamada yem performans ölçüm kriterleri devreye girmektedir.)
3. Atık tahmini (Verilen besinlerden oluşacak atık miktarının tahmin edilmesi)
4. Rasyon toleransı
5. Besleme stratejileri (Ne kadar ve nasıl yemleme yapılacağının belirlenmesi)

Saygılarımla;
Cem.

Öncelikle vermiş olduğunuz bu bilgilerden dolayı size teşekkür etmek istedim.Su ürünlerinde sanal ortamda fazla paylaşılmayan değerli bilgiler bunlar.

Sadece 2 şey eklemek istiyorum yazınıza;

İlk olarak Deniz balıklarında 2:1 Fcr ortalama bir değerdir demişsiniz.Bu belki denizde yapılan yetiştiricilik olarak anlaşılabilir.Şu an türkiyede alternatif türler ile ilgili çok miktarda yetiştircilik denemesi vardır buna uymayan 2 çeşit balık örnek verebilirim birisi aslen alabalık olan fakat deniz somonu tabir edilen balıkta bu fcr 1,2 lerde iken mersin balıkların da da bu oran deniz somonuna yakındır.
2. söylemek istediğim Fcr a etki eden faktörlerde sıcaklık büyük bir etkendir.
__________________
Ömer yiğit Daştan
Kızılırmak Su Ürünleri Üretim Müd. (Production manager)
Su Ürünleri Mühendisi

omer.dastan@hotmail.com

[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]
Master# Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla
Eski 07-10-2010, 16:54   #3
xnode
FCR/SGR
 
xnode kullanıcısının avatarı
 
Üyelik Tarihi: 14.06.08
Şehir: İzmir
Mesaj Sayısı: 989
Varsayılan

Katkınız için teşekkürler.

Aslında başlıkta genelleme olmuş. Bu yazının esas konusu FCR oranına etki eden faktörlerden yem olmalıydı..

FCR oranına etki eden genel faktörler aslında apayrı bir akademik inceleme konusu.

Balığın türü ve yaşı, beslenme alışkanlıkları, beslenme tipleri, bulunulan ortam, su koşulları, yemin türü ve niteliği, yemin verilme şekli ve zamanı, gelişimin ve performansın izlenmesi gibi faktörler etkili. Sıcaklık verisinin, bu büyümeye etki faktörlerinden "su koşulları" başlığının sadece bir alt üyesi olduğu düşünülürse, FCR için çok geniz bir yelpazede açıklama yapılabilir. Hemen birkaç örnek vermek gerekirse;

Su koşullarında; Su sıcaklığı, Salinity (tuzluluk), çözünmüş oksijen durumu, sudaki asılı madde miktarı, sudaki P,N,NO2,NO3 gibi faktörlerin yoğunluğu, tirbüdite gibi faktörler elbetteki FCR oranına etkilidir. Bildiğiniz üzere yetiştiricilik koşullarında esas olarak yüzeyden 2 metre aşağıdaki seviyeye kadar olan su sütunu sıcaklığın ölçüldüğü kısımdır. Alt ve üst sıcaklı sınırları yem veriminin kesildiği noktalardır ve yemleme açısından hayati önem taşıyor, belli bir sıcaklığa inildikten sonra balık kendini otomatik olarak bazal metobolizmaya alıyor ve yem alışı duruyor bu da bilinçsiz veya kalitesiz bir yemcinin FCR dengesini bozması, ortamdaki organik yüke baskı yapması anlamına geliyor. Sudaki çözünmüş O2 ise sindirimi doğrudan etkiyor ve önemli oluyor. Özellikle sıcaklığın aniden yükseldiği dönemler, stres ve hastalıkların en çok gözlendiği zamanlar olduğundan yemleme protokolü, FCR/SGR için önemli veriler haline geliyor.

Beslenme alışkanlıklarında; Herbivorous, carnivorous veya omnivorous olması, örneğin carnivorous türlerde cannibalism özelliği çok fazla olduğundan özel bir protokol uygulamak gerekebiliyor (bol yem verilmeli veya sıcaklık düşürülmeli vs.) Balığın anatomik yapısı da bu açıdan önem kazanıyor. Balığın sindirim sistemi yapısı türüne göre değişiklik gösteriyor, bu da seçilecek olan yemin miktar ve yemleme periyodunu değiştirerek FCR'a doğrudan etki ediyor. Örneğin carniovorous balıkların sindirim sistemi diğerlerine göre daha kısa ancak daha güçlü oluyor. Carnivorous bir balığa bitkisel protein miktarı fazla olan yemlerle hazırlanan bir protokol uygulanacaksa öğün miktarı azaltılıp yemleme sayısı arttırılıyor vs. Sayı arttığında, bu durumda beslemeden kaynaklanan kayıplar (hatalı besleme ve fireler) devreye giriyor gibi...

Besleme tiplerinde; Ağız tipleri, yemi alış şekli ve yeri önemli. Ağzın tipi balıklarda üç şekilde oluyor üst konumlu, terminal konumlu ve alt konumlu. Bu durumda yemlerin pelajik, semi-pelajik veya batarlık katsayısı önem kazanıyor, aynı durum yem alış şekli ve yeri için de geçerli. Bazı türler ısırıp kırıp yutarak (çipura gibi) yem alırken bazıları direkt yutuyor bazıları ise farinkste parçalamak istiyor (levrek gibi) Yanısıra balıklar farklı dönemlerde suyun farklı kesimlerinden yem alabiliyorlar. larval aşamada genelde yüzey ve orta sudan yem alırken erginleştikçe kendine özgü yaşam alanına çekiliyorlar, bu durum yem yapım sisteminin belirlenmesi için kilit teşkil ediyor. Elbette ki bunların birçoğu artık otomatize olmuş şekilde ancak takdiriniz olur ki en küçük farklılık hergün tonlarca yemin kullanıldığı özellikle ağ kafes işletmelerinde yeküne vurulduğunda müthiş farklılık yaratıyor.

Bulunulan ortamda; Yetiştiriciliğin yapıldığı ortam ve stok koşulları beslenmeyi direkt olarak etkiliyor. Toprak havuzlarda veya akıntısı az olan bölgelerdeki ağ kafeslerde ortamda artan plankton ve mikroorganizmalar dışarıdan girilecekk olan yemleri ve değerlendirilmelerini engelliyor, sudaki asılı madde miktarı artınca viskozite değişikliği ve tirbüdite ve sudaki kimyasal madde değişiklikleri de oluyor (P,N,O,K gibi) bulundukları ortam beton, toprak, gölet ağ kafes vs. olabilir takdiriniz. Tüm bu yerlerde farklı içerikli, farklı yoğunluklu ve şekilli yemler ile farklı besleme rejimleri uygulanabilir (öyle de olmalıdır) Sonuçta aynı kaynaktan alınan larvalar veya fingerling'ler farklı zamanlarda büyüyen ve et kaliteleri değişik olabilen sonuçlara neden olabiliyor.
Yemin türü ve içeriği hakkında şekli ve içeriği bakımından incelenebilir ancak bu da apayrı bir akademik konu takdiriniz.

Yemin verilme şekli ve zamanında; elle ve mekanizasyon vasıtasıyla olan yemleme FCR oranını etkiliyor, bu konudaki en büyük görev yemcinin adlibitium'u doğru tayinine, yemleme stilinin düzgünlüğüne bağlı olarak değişiyor. Aynı zamanda özellikle gürültülü araçların yemlemede kullanılması stres faktörünü tetikleyebildiği için FCR olumsuzluklarına neden oluyor. Burada dikkat edilecek şeylerden bir tanesi de aydınlık konusu. Takdiriniz yemlerin verilme sıklığını etklieyen en önemli faktör aydınlık faktörüdür. Yani yemin balık tarafından görülebilmesi paritysi de FCR'ı etkiliyor.

Yem performans ölçüm kriterleri dediğimiz konu yani büyümenin izlenmesi; istatistiki ve bilimsel verilere dayanan izleme yöntemi ile yem performansının arttırılmasını amaçlıyor ve FCR ile direkt ilgili bir konu. canlı ağırlık tespiti, deseksiyon, pataolojik bulgular, mikrobiyolojik bulgular yem ilişkisi vs.

Bunun dışında FCR oranını etkileyen birçok etken de bulunuyor. Bunların başında stres faktörü, konteminasyon ve hastalıklar, dış uyaranlar örneğin yunus, katil balina, orkinos vs.., gürültülü mekanizasyon sistemi, balığın gonad gelişiminin başlayıp başlamaması, yaşı, genetik faktörler vs. vs.. çok komplex bir konu...

Tabii aslında alabalık için (Özellikle Oncorhyncus mykiss) FCR 1:2 değeri bugünün yemleriyle iyi bir rakamdır. Çünkü artık maaalesef karadenizden avcılık yoluyla elde edilen balık miktarı çok azaldı. Dünyanın en yüksek et proteinine sahip balığı Karadeniz ve Ege'den temin edilen Sardina pilchardus (sardalya) ve engraulis engrasicolus (hamsi) %74-78. yem rasyonlarına daha çok Peru, Şili ve Uzakdoğu'dan gelen balık unu konuyor bu yüzden de et proteini eksiği soya üzerinden tamamlanıyor, bu da FCR/SGR oranını aşağıya çekiyor. Denize adapte edilen balıklarda özellikle de Salmonidae'lerde SGR'nin dolayısıyla da FCR'ın bu kadar yüksek olması hybridlerin genel bir genetik değişimi olarak göze çarpıyor. Örneğin levrek de tatlı suya adapte edildiğinde SGR ve yem değerlendirme oranı birden bire ivme gösteriyor.

Biraz uzun bir cevap oldu, kusuruma bakmazsınız artık
Başarılar dilerim.
__________________

Lütfen avcılık, balıkçılık ve su ürünleri ile ilgili genel sorularınızı özel mesaj ile sormayınız. Herkesin yararlanabilmesi için konular içinde soru yöneltiniz...


Cem | 0 RH+ | İzmir | 20 Nisan

Forum kurallarına ulaşmak için [Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]
İmza ayarlarınızı düzenlemek için [Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]


Bu mesaj en son " 07-10-2010 " tarihinde saat 17:02 itibariyle xnode tarafından düzenlenmiştir....
xnode Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla
Eski 08-10-2010, 12:54   #4
Master#
Oltacı
 
Üyelik Tarihi: 04.10.10
Mesaj Sayısı: 8
Varsayılan

Uzun ama tatmin edici bir cevap Sadece başlığın genel olduğunu söylesenizde yeterli olurdu Ama yazınızı zevkle okudum ilgi ve alkanızdan dolayı tskler..
__________________
Ömer yiğit Daştan
Kızılırmak Su Ürünleri Üretim Müd. (Production manager)
Su Ürünleri Mühendisi

omer.dastan@hotmail.com

[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]
Master# Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla
Yanıtla

Sosyal Paylaşım

Konu Araçları
Görünüm Modları

Gönderme Kuralları
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is Açık
SimgelerAçık
[IMG] kodu Açık
HTML kodu Kapalı

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıtlar Son Mesaj
Canlı yemin kancaya takılışı GevrekLevrek:) Canlı Yem 8 10-01-2012 19:50
Denizlerde ki Gemileri Canlı Canlı İzleyin (Haritadan) Taygun KOCABIYIK Meteoroloji,Navigasyon , Harita ve Denizcilik 12 22-02-2010 19:40
Dönüşüm muhteşem olacak diye ümit etmiştim Taygun KOCABIYIK DENİZ AVI KARADAN 17 20-05-2008 09:17
Ölçü Dönüşüm Tablosu levrek Ölçü Dönüşüm Tabloları 10 08-04-2008 21:55
Balık çiftliklerine verilen süre doluyor erhan TARTIŞMA, SOHBET ve HABERLER 7 18-05-2007 12:41


Saat 02:34.