Balıkçılık yönetimi ve kıyı balıkçılığı üzerine...

[xnode]

Balıkçılık yönetimi ve kıyı balıkçılığı üzerine...

Ders notlarından alınmıştır.

Balıkçılık Yönetimi nedir?

Balıkçılık Yönetimi; balıkçılık yönetim otoritesinin ilgili kaynak kullanıcılarının bugünkü ve gelecekteki davranışlarını kontrol ettiği canlı deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını garanti edecek, veri toplama , analiz etme, planlama, karar alma, kaynak tahsisi, yürütmenin formüle edilmesi ve düzenleme ile ilgili entegre bir işlem olarak tanımlanabilir.



Balıkçılık niçin yönetilmek zorundadır?

• Balık kaynakları kullanımı rasyonel bir şekilde yönetilmediği sürece yok olmaya mahkumdur.

• Günümüzde her üç ana balık stoğundan biri aşırı avcılığa maruz kalmıştır.

• Denizel avcılık yoluyla elde edilen üretim miktarı maksimum sınırına ulaşmıştır.

• Balıkçılık dinamik yapısı nedeniyle bir çok değişkenin etkisi altındadır ve bu nedenle yönetilmesi zorunludur.

• Balıkçılığın birçok bölgede birçok tür üzerine birçok av aracıyla yapılması anlaşmazlıklar ve zorluklar doğurur bunarın çözümü yönetimle mümkündür.

• Biyolojik ve ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanması ancak balıkçılık yönetimi ile mümkündür.

• Bireysel hiçbir balıkçı kendi yapmış olduğu balıkçılığın etkisini düşünmez amacı daima daha çok balık avlamak ve kar etmektir.



Kıyı Balıkçılığı:

Kıyı sürütme ağları, kıyı oltaları, paraketeler, kıyı uzatma ağları, kıyı gırgırları ve dalyanlarla yapılan balıkçılık faaliyetlerini kapsar.

Balıkçılık multidisiplinerdir:

Etkili bir balıkçılık yönetiminin aşağıdaki bilim dallarından yardım alması zorunludur.

- Biyoloji -Ekoloji -Antropoloji -Ekonomi -Teknoloji -Oseonografi

- Sosyoloji -İstatistik -Politika -Matematik -Gıda Tek. -D. Hukuku

Balıkçılık dinamiktir:

• Balıkçılık birçok değişkenin etkisi altındadır. Bu haliyle bir dinamizm içerir.

• Değişken çevre koşulları iklim vs. ortamdaki besin madde miktarının artmasına bazı balıkların daha erken üreme dönemine ulaşmasına neden olabilir.

Sürdürülebilir balıkçılığa engel olan faktörler:

• Artan nüfus ve balık talebi

• Aşırı avcılık

• Sınırlı kaynakları üzerinde aşırı rekabet ve sermaye birikimi

• Denetlemede karşılaşılan güçlükler ve yetersiz denetim

• Kıyı alanında alternatif iş olanaklarının kısıtlı olması

• Balık kaynaklarının sahipsiz ve mobil olması

• Balıkçılıkla ilgili düzenleme ve yürütmenin yetersizliği

• Artan kirlilik

• Balıkçıların yönetim mekanizmasına yeterince dahil edilememesi

• Hatalı balıkçılık yönetimi ve uygulamaları

• Balıkçılık yönetim politikalarının balıkçının refahını dikkate almayarak stokların korunmasına yönelik tesis edilmesi

• Balıkçılık yönetim masraflarının yüksek olması

• Özellikle kota temelli yön. uygulandığı durumlarda bir türe ait yakalanan küçük bireylerin denize atılıp yerine büyük bireylerin tercih edilmesi



*** Optimum balıkçılık hedefinin ortaya atılması ve bu hedefe ulaşmak için balıkçılığı düzenleyici metodlar önerilmesi Beverton ve Holt (1957) ile başlamıştır. Bu metodlar:

• Minimum göz açıklığı

• Minimum balık boyu

• Balıkçılık filoso gücünün azaltılması

• Av miktarının azaltılması

• Av filoso inşa etmeyi kontrol altına almak

• Balıkçılık aktivitesini kontrol etmek

• Kapalı sezon

• Kapalı alan

*** King (1995)’e göre balıkçılık yönetiminin tarihsel amacı balık stoklarını korumak olmuştur. Modern balıkçılık yönetimi içinde bu sınırlı amaç, ekonomik, sosyal, çevresel hedefleride içine alacak şekilde genişlemiştir.


Balıkçılık Yönetiminin bazı hedefleri:

• Maksimum av

• Maksimum kar

• Balık stoklarının korunması

• Stok seviyelerinin dengede tutulması

• Av oranlarının dengede tutulması

• Ekosistemi sağlıklı olarak korumak ve devam ettirmek

• İstihdam sağlamak

• Balıkçıların gelirlerini artırmak

• Balıkçılar ve diğer kaynak kullanıcılarının arasındaki anlaşmazlıkları azaltmak

• Sportif balıkçılığı korumak

• Balık kalitesini iyileştirmek

• Balık kaybını veya israfını önlemek

• Düşük tüketici fiyatı sağlamak ve muhafaza etmek

• Ekonomik etkinliği artırmak

• Kadınların balıkçılığa katılımını artırmak

• Lokal balıkçılara kaynak tahsis etmek

• Aşırı kapasiteyi düşürmek

• Yeterince sömürülmeyen stokların işletilmesini sağlamak

• Balık ihracatını artırmak

• Dış ticareti artırmak



Balıkçılık yönetiminin amaçlarına ulaşılması için yerine getirilmesi gerekenler:

• Aşırı balıkçılık kapasitesinden kaçınmak

• Balıkçıyı bilgilendirmek ve eğitmek

• Biyolojik çeşitliliği korumak

• İstenmeyen ve tesadüfi avı azaltmak

• Kirliliği önlemek

• Çevreye duyarlı ve daha seçici av araçlarının geliştirilmesi ve kullanımını yaygınlaştırılması

• Balıkçılıkta mülkiyet hakkının tesis edilmesi

Balıkçılık yönetim rejimi 3 unsuru kapsar:

• Balıkçılık yönetim sistemi (FMS)

• Gözlem, kontrol ve izleme sistemi (MCS)

• Balıkçılık hukuk sistemi (FJS)

KIYI BALIKÇILIĞI YÖNETİMİ DERSTE ANLATILANLAR


*** Balıkçılık açısından okyanus ve denizlerin hemen bitişiğinde bulunan deniz suyundan devamlı etkilenen karasal bölgeye kıyı denir.


Bir kıyı bölgesi: - Sahil çizgisi -Nehir ağzı -Lagün -Bataklık olarak 4 e ayrılır.

• Sahil çizgisi: Kara ile suyun birleştiği noktaya denir

• Nehir ağzı: Nehirlerin denize açıldığı bölge

• Lagün: Denizlerden kum ve bataklık ile ayrılmış bölgeye lagün yada dalyan denir

• Bataklık: Kıyısal bölgelerde çeşitli hayvansal ve bitkisel materyallerin çürümesi sonucu oluşan bölge.

*** 1380 sayılı yasaya göre kıyı yasası uyarınca kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alana kıyı denir.

Kıyı Çizgisi: Deniz doğal ve yapay göl ve akarsularda taşkın durumlar dışında suyun karaya değdiği noktaların birleştirilmesiyle oluşan çizgidir.

Kıyı kenar çizgisi: Deniz doğal ve yapay göl ve akarsularda kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturduğu kumluk çakıllık kayalık taşlık sazlık bataklık vb. alanların doğal sınırını ifade eder.

Sahil şeridi: Kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde en az 100 m genişliğindeki alandır. 2 bölümden oluşan bu alan kulanım amacı ve doğal eşiklere göre belirlenir.

*** Hedef; balıkçılığı yönetmek ve aynı zamanda kıyı paylaşımını yönetmektir.

Bütünleşik kıyı alanı: Bütünleşik kıyı alanı yönetiminin temel amacı kıyı bölgesinden sağlanan faydaları maksimize etmek ve her bir aktivitenin zararlı etkileriyle çıkabilecek anlaşmaları minimize etmektir. Bu nedenle kıyı bölgesinden bahsederken bu bölgede faaliyet gösteren ve varlığı ile kıyı alanı aktivitelerinin hiçbirinin göz ardı edilmemesi gerekir.

Kıyı yasası yönetmeliği içerisinde önemli hükümler

- Kıyı, devletlerinin hüküm ve tasarrufu altında olup herkesin eşit ve serbest kullanımına sahiptir.

- Kıyılarda hiçbir yapı yapılamaz. Duvar, çit, tel örgü, hendek gibi işlemlerle kıyı kullanımına engel teşkil edilemez.

- Kıyılarda kıyı değiştirecek boyutta kazı yapılmaz.Kum çakıl ve maddeler alınamaz

- Kıyılara moloz çöp gibi kirleticiler dökülemez.

- Kıyı şeridinin kıyı kenar çizgisi yönündeki 50 m lik kısmı yeşil alan veya gezinti alanı olarak ayrılır. İkinci 50 m lik kısmı ise günü birlik turizm işletmesi olarak kullanılabilir.

Kıyı balıkçılığının genel yapısı: T.C. denzilerindeki balıkçılık tipi kıyı ve sahil balıkçılığı olmak üzere 2 ye ayrılır. Kıyı Balıkçılığı günübirlik olanıdır. Bu tip balıkçıkta çapari, paragat yüzey ve dip fanyalı fanyasız ağlar ve voli ağları kullanılır. Türkiyedeki teknelerin %83'ü bu şekilde avcılık yapıyor.

Ders notlarından alınmıştır.